Büyüme nedir?
Boyun ve kilonun yani
vücut hacminin artmasıdır.
Olgunlaşma nedir?
Vücuttaki organların işlevlerini
yerine getirebilme yönündeki değişimdir. Bu süreç biyolojik ve kalıtımsal
olarak beklenen bir süreçtir. Mesela bir çocuğun yürüyebilmesi için yeterli kas
ve kemik yapısına sahip olması gerekir, sahip olduğunda bu açıdan olgunlaşmış
olur. Ancak olgunlaşma, “öğrenme” ile kazanılan işlevsellikleri içermez.
Öğrenme nedir?
Bireyin çevresiyle
etkileşimleri sonucunda nispeten kalıcı olan davranış değişikliğidir. Mesela
çocuğun kendi kendine yürümeye başlaması, biyolojik sürecin bir getirisidir;
öğrenme değildir. Ancak ebeveyninin ona bisiklete binmeyi öğretmesi sayesinde
bisiklete binebilmesi bir öğrenmedir.
Gelişme nedir?
Büyüme, olgunlaşma ve
öğrenme süreçlerinin sonucunda ilerleme kaydetmektir. Dikkat edileceği üzere
gelişme, olgunlaşmanın aksine “öğrenme” ile kazanılan özellikleri de içerir.
Yani bir çocuğun kas ve kemik yapısının yürümeye uygun hâle gelmesi ve bu
sayede yürümesi olgunlaşma ile ifade edilirken; çocuğun bisiklete binmeyi
öğrenmesi, gelişme ile ifade edilir. Çünkü “olgunlaşma” sadece biyolojik ve
kalıtımsal süreçleri içerirken; bisiklete binme, salt biyolojik ve kalıtımsal
süreçlerle elde edilebilecek bir özellik olmadığından “gelişme” sınıfına dâhil
olur.
Hazırbulunuşluk nedir?
Karmaşık öğrenmeleri
gerçekleştirebilmesi için bireyin büyüme, olgunlaşma ve gelişme açısından
belirli bir seviyede olması gerekir. Eğer önceki öğrenmeleri, sahip olduğu
yetenekleri, güdülenmişlik düzeyi, o anki istekliliği yani hazırbulunuşluk
seviyesi o öğrenme için yeterli değilse öğrenmenin gerçekleşmesi zorlaşır.
Hazırbulunuşluk, kısa ve
öz bir şekilde “bireyin eğitim pazarına getirdiği özelliklerin tümü” olarak
ifade edilebilir.
Kaynak: Senemoğlu, N. (2007) Gelişim, Öğrenme ve Öğretim, Gönül Yayıncılık, Ankara, s.3,4,5.
