Yapılandırmacılık (Constructivism)

21. yüzyılın cahilleri, okuma yazma bilmeyenler değil; öğrenmeyi öğrenmeyen, eskiden öğrenmiş olduklarından gerektiğinde vazgeçmeyen ve yeniden öğrenmeyenler olacaktır.

Alvin Toffler

Sıralarda sıra sıra oturan öğrenciler çıt çıkarmayıp öğretmenlerini pür dikkat dinleyerek ne kadar uslu olduklarını gösterirler. Öğretmen, öğrencilerin bilmediği gerçekleri biliyordur ve tahtaya çıkıp konuşarak bunları kendi zihninden alıp öğrencilerin beynine sokar. Geleneksel eğitim anlayışında işler böyle yürür

Aydınlanma öncesi dönemde bilgi, deney ve gözlemle değil, kiliseden ve diğer otoritelerden elde ediliyordu. İnsanlar, “atların kaç dişinin olduğu” sorusuna cevap bulmak için önlerinde duran atın ağzını açıp dişlerini saymayı akıllarına getiremiyorlardı. Onun yerine, Aristo’nun kitabında bu bahsin geçip geçmediğine bakıyorlar ve Aristo’nun bu konuya değinmediğini görünce sorunun peşini bırakıyorlardı. Sonra birileri çıktı, “bilgi için herhangi bir otoriteye, ne kiliseye ne büyük üstatlara ihtiyacımız yok; tek otorite aklımızdır, deney ve gözlem yaparak gerçekleri keşfedebiliriz” dedi.

Newton ayın, güneşin, havaya atılan taşın ne zaman nerede olacağını hesaplayabiliyordu mesela. Çünkü bizden bağımsız olarak ötede duran gerçekleri, yani fizik kanunlarını keşfetmişti. Böylece insan doğaya hükmedebiliyordu. O halde, biz farkında olmasak da bizden bağımsız olarak her alanda var olan kanunları bulmalıydık. Sosyoloji ve psikolojinin kanunları bulunursa tıpkı eğik atışta taşa yön verip hedef çizdiğimiz gibi topluma ve insana da yön verebilir, toplumsal hedeflere ulaşabilirdik. Tek yapmamız gereken, ötemizdeki gerçekleri alıp kafamıza sokmaktı.

Peki, her insanın, öğrenme faaliyetinden önce sahip olduğu bilgiler, inançları, yaşanmışlıkları, yetiştiği çevre ve kültürel özellikleri farklı iken; öğrenme faaliyetinin sonucunda her öğrencinin, aktarılan bilgiden aynı anlamı çıkardığına inanmak akıl kârı mıydı? İnsan gerçekten kafasına bilgi sokuşturmaya çalışarak mı öğrenebilirdi?

Bu sorunun cevabını verebilmek için “öğrenme” derken neyi kastettiğimizi bilmemiz gerekiyor. Öğrenme, eğiticinin söylediklerini harfi harfine akılda tutmak ve sınav günü hatırlayıp eğiticiye geri verebilmek midir? Yoksa eğiticinin söylediklerini ömür boyu unutmamak mıdır? Ya da öğrendiklerini uygulamaya dökebilmek midir? Veya öğrendiklerini başkalarına öğreten ve ek olarak yeni fikirleri de içeren bir makale yazabilmek midir mesela?

Yapılandırmacılığın ilk kıvılcımlarından biri olarak görülen şu söz, 1668 ile 1744 yılları arasında yaşayan düşünür Giambattista Vico’dan geldi: Bir şeyi bilen, onu açıklayabilendir.

Vico’nun ne kadar haklı olduğunu, öğrenmenin sınıflandırıldığı Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne bakınca görebiliyoruz. Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre; bilişsel alanda öğrenme, alt düzeyden üst düzeye doğru sırayla; hatırlama, kavrama, uygulama, çözümleme, değerlendirme ve yaratma olarak sıralanıyor. Yani en alt düzey öğrenme “hatırlama” iken üst düzey öğrenme, yeni fikirler oluşturabilme ve öğrenilenleri (mesela bir makale yazarak) insanlara öğretebilme becerisine sahip olmak, yeni fikirler bulmaktır.

Geleneksel eğitim anlayışında öğreten kişi konuşur, bilgiyi öğrenciye aktarır ve öğrenci bu bilgileri hiçbir işleme tabi tutmadan, değiştirmeden, olduğu gibi alır. Öğrenci burada pasiftir, öğrenme sürecine dâhil olmaz. Öğreticiyle ve diğer öğrencilerle tartışmaz, öğrenme üzerine düşünmez, “öğrenmeyi öğrenme” gibi bir girişimi yoktur. Öğrenci, kendi dünyasını oluşturmaz, öğretmeni ya da textbook’lar tarafından “gerçek” olarak sunulan dünyayı zihnine alır. Her öğrenci, anlatılanlardan aynı anlamı çıkarıyordur. İyi öğretmen varsa iyi öğretim olur. Öğrencinin başarılısı ise kendisine öğretilenleri sınav günü öğretmene ya da textbook’ta yazanları kâğıda tam bir şekilde sayıp dökebilendir.

Yazının başında da belirtildiği üzere geleneksel eğitimin arka planında yer alan felsefi düşünceye yani pozitivizme göre bilgi nesneldir, bizim dışımızda var olur ve biz gidip onu keşfederiz. Ancak 1950’lerden sonra ön plana çıkan yapılandırmacılığa göre bilgi keşfedilmez, yaşanan tecrübeler kişi tarafından yorumlanarak oluşturulur yani yapılandırılır.

Yapılandırmacılara göre üst düzey öğrenme becerisini kazanabilmek, kişinin geleneksel eğitimdeki gibi pasif kalarak öğretilenleri “öğrenme”siyle olmaz. Bunu yapabilmek için kişi, öğrenme sürecinin içinde etkin olmalıdır. Yapılandırmacılıkta öğrenme, öğrencinin kendi yetenekleri, güdüleri, inançları, tutumu ve deneyimlerinden edindikleri ile oluşan bir karar verme sürecidir. Süreç, anlam üretimi için kullanılır, kişiseldir ve kişi bu sürece etkin katılır. Bu yüzden her bir öğrenci, geleneksel eğitim anlayışında inanılanın aksine, aynı şeyden farklı anlamlar çıkarabilir.

Bir alıntıyla özetleyecek olursak: “Yapılandırmacı görüşe göre öğrenme, öğrencilerin duyu organları aracılığıyla dış dünyadan algıladığı belirli bir nesne, olay, olgu ya da kavrama ilişkin zihninde kendi bilgilerini yapılandırması ya da önceki deneyimlerine dayalı olarak gerçeği yorumlaması sürecidir. Yapılandırmacı öğrenme, gerçek bir bağlamdan türemektedir. Bunun yanında dışarıdan yönetilmemekte, dışarıda hazır ve erişilebilen bilgi olmaktan öte çevre koşullarında bağımsız gerçekleşen anlam, bakış açısı kazanma ya da yeniden yapılandırma süreci olarak algılanmaktadır.”

Her birimizin önceden sahip olduğu bilgiler vardır. Bunlar, doğru ya da yanlış olabilir ama yeni öğrenmeler, yaşanan tecrübelerin bunların varlığında yorumlanmasıyla var olur. Mesela akut tonsillitin tedavisi hakkında önceden bilginiz varsa, bir sunumu dinlerken çok daha fazla bilgi elde edebilirsiniz. Çünkü konu hakkında bazı sorularınız ve düşünceleriniz oluşmuştur. Ama hiç yoksa, o kadar bilginin bir anda anlamlı hâle getirilmesi zor olacaktır. Konu hakkında önceden bir fikriniz varsa, zihniniz o yöne yönlenecek ve daha çok öğreneceksiniz. Hatta mesela “her akut tonsillite antibiyotik vermek gerekir” gibi yanlış bir fikriniz varsa, bu bile öğrenmeye katkıda bulunacaktır çünkü bu yanlış bilgi sizi, anlatılanları zihninizde anlamlandırmaya itecektir.

Her öğrenci, yeni bilgiyi kendi öznel durumuna uyarlayarak öğrenir. Öğrenmenin kişisel olması, kişinin yalnız başına olduğu anlamına gelmez. Kişinin gidip hiçbir yerden bir girdi almadan kendi kendine öğrenip gelmesi değildir. Yaşanan tecrübelerin -ki bu tecrübeler; katılınan dersler, yapılan okumalar, çevreyi gözlemleme, diğer öğrencilerle tartışma gibi çok farklı türlerde olabilir- anlam yaratmak için kişisel dünyada yorumlanması ve kişisel bir anlam ortaya çıkarmasıdır.

Böylelikle, geleneksel eğitimle elde edilemeyen akıl yürütme, bağlamsal öğrenme, problem çözme, bilgiyi yeni ve farklı durumlara uyarlayabilme, düşünmeyi düşünme, öğrenmeyi öğrenme gibi beceriler elde edilir. Öğrencinin başarılılık açısından değerlendirilmesi ise sonuç değil süreç odaklıdır.

Yapılandırmacı eğitim anlayışının mahiyeti ile ilgili bu uzun girizgâhtan sonra tarihsel gelişimi hakkında kısa bir bilgilendirmeye yer verelim ve hemen ardından iki önemli isimden, Piaget ve Vygotsky’den bahsedelim.

Yapılandırmacılığın ilk kıvılcımlarına, yukarıda da belirtildiği üzere Vico’nun 1710’da söylediği “bir şeyi bilen, onu açıklayabilendir” sözünde şahit oluyoruz. Daha sonra Kant (1724-1804), insanın bilgiyi almada etkin (aktif) olduğunu, yeni bilgiyi daha önceki bilgileriyle ilişkilendirdiğini ve onu kendi yorumu ile kendisinin yarattığı görüşünü savunuyor. John Dewey de 1910’da yayınladığı “Nasıl Düşünürüz?” adlı kitabıyla tabiri caizse yapılandırmacılığın son öncülü ya da ilk temsilcisi oluyor.

Kuramları ayrı başlıklar altında topladığımızda, yapılandırmacı ve bilişsel kuramlar arasında keskin sınırlar çizilemez. Bilişselci anlayışa sahip kuramcıların “kişinin bilgiyi kendisinin yapılandırması”na eğilen kuramcılar, yapılandırmacı sınıfına konulur.

Piaget ve Bilişsel Yapılandırmacılık

Bir durumu değiştirmek için var olan bütün ihtimalleri tükettiğimiz noktadaysak, kendimizi değiştirme zamanı gelmiştir.* - Victor Frankl, İnsanın Anlam Arayışı

Jean Piaget (1896-1980), bilişsel gelişimle ilgili teorisini çocuklar üzerine çalışarak ortaya koymuştur. Biz burada Piaget’nin çalışmaları ışığında bilişsel gelişim ve öğrenmeyi çocuklar özelinde değil, genel anlamda ele alacağız.

Günlük hayatta çok fazla sayıda farklı görüş, düşünce ve olayla karşılaşırız. Farklı dine, mezhebe, siyasi görüşe, etnik yapıya, futbol takımına hatta cep telefonu markasına taraftar olan insanlar görürüz ve çoğu zaman bunların her birinin aidiyetleri hakkında, kişiliklerinin bizim açımızdan işe yarayıp yaramayacakları hakkında derin düşüncelere girmeyiz. Hemen aklımızda hepsiyle ilgili etiketler, ön kabuller, prototipler belirir. Bir çalışmaya göre, ilk kez gördüğümüz bir kişiyle ilgili fikrimiz, 30 saniyede çok büyük oranda şekillenip tamamlanır.

Karşılaştığımız her bir kişiyle/görüşle/düşünceyle ilgili fikirlerimiz anında halledilmiş ve dosyalanarak bir kenara konulmuştur: Bu doğru, bu yanlış, bu yoldan çıkmış, bu doğru yolda, bu mazlum, bu zalim, bu büyük adam, bu ağzıyla kuş tutsa bile adam olmaz, buna gıcık oluyorum; işte bu durumlarda hesabı kesmiş olduğumuz için rahatızdır.

Eğer bilmediğimizin farkında olsak, var olduğu kesin olan belirsizliklerin/gri alanların varlığını her konuda her zaman hissetsek, hepsini çabucak halledip kenara koymasak, her biri hakkında teker teker her seferinde derin düşünsek, bu, yaşamla bağdaşmazdı. Çünkü evrimsel süreçte beyin, azami faydayı asgari enerjiyle elde etmek zorunda kalmıştır. Bu yüzden biz, büyük çoğunluğu yanlış da olsa her kavramla ilgili doğru kabul ettiğimiz fikirlere sahibizdir. İşte bu dosyalanmış fikirlere “şema” adını veriyoruz.

Şema, dünyayı tanımak için zihinde oluşturulan algı çerçevesidir.

Zihnimiz, sahip olduğu şemalarla dengededir. Piaget’ye göre; yeni bir durumla karşılaştığımızda onu, eski bilgi ve deneyimlerimizle tanımaya çalışırız yani özümleme (assimilation) yaparız. Mesela sadece dermatiti (egzama) görünümünden tanımlayabilen bir tıp öğrencisi sınavda, psöriazis (sedef hastalığı) plakları olan bir hastayla karşılaştığında, gördüğü lezyonları dermatit olarak tanımlayacaktır (özümleme). Ama sınav sonuçları açıklandığında aldığı düşük not, ona eski şemasının yeterli olmadığını fark ettirecek ve onu bilişsel dengesizliğe itecektir. Oluşan bu dengesizlik, öğrenciyi rahatsız edecek ve psöriazis hakkında araştırma yaptıkça, gördüğü her lezyonu dermatit sınıfına sokan eski şemasını atıp zihninde dermatit ve psöriazis adında tabiri caizse “iki ayrı klasör” açacak yani yeni şemalar oluşturacaktır. Buna uyum (accomodation) denir. Yeni bir kavram yaratılarak, dengenin yeniden sağlanmasıdır. Bazen de bilgi yok sayılır. Mesela öğretmen öğrenciye, sınavda soruyu yanlış yaptığını ve lezyonun psöriazis plakları olduğunu söyler ama öğrenci, şemasını değiştirmeye yanaşmadığı için bu bilgiyi yok sayarak, bilişsel dengesizliği bertaraf eder.

Kısacası; zihin, durumu kendisine bir şekilde uyduramazsa, kendisini duruma uydurmak zorundadır.

Bütün bunlardan sonra bilişsel yapılandırmacı kuramdan hissemize düşen öz; kişinin, deneyimleri kendi kendine yorumlayıp tek başına anlam ürettiğidir.

Vygotsyky ve Sosyal Yapılandırmacılık

Lev Vygotsky (1896-1934) gelişim psikolojisi alanına yoğunlaşmıştır ve öğrenmeyi açıklamada kültürün ve dilin önemini vurgulamıştır. Piaget öğrenmede kişinin bilgiyi yapılandırma sürecine önem verirken, Vygotsky öğrenmede sosyokültürel çevrenin, sosyal etkileşimin ve etkileşimin ortamı olan dilin önemine dikkat çekmiş ve oraya ağırlık vermiştir. Yani sosyal yapılandırmacılığa, bilişsel yapılandırmacılığın sosyokültürel ve dilsel unsurların öne çıkarılmış hâli diyebiliriz. (Bazı araştırmacılar, bilişsel dengesizliğin (Piaget) sosyal etkileşimde, dil kullanılırken (Vygotsky) ortaya çıktığını öne sürerek Piaget ile Vygotsky arasında bir köprü kurmuşlardır.)

Vygotsky öğrenmeyi, Yakınsal Gelişim Alanı (Zone of Proximal Development) ile açıklamaya çalışır. Vygotsky’ye göre gelişim, potansiyel olarak sonu olmayan bir silindire benzer. Bu silindirin tabanındaki alan, kişinin yardım almadan çözebileceği problemleri, tavanındaki alan ise yardım alsa bile çözemeyeceği problemleri içerir. Aradaki bölümde ise yardım alarak çözebileceği problemler yer alır. Bu alanların büyüklüğü, zamanla değişebilir.

Öğrenci önce yardım almadan çözebileceği problemlerle başlar, bu bölümdeki görevleri kolaylıkla yerine getirir ve bu bölümde öğrenme meydana gelmez. Daha sonra, yardım almadan çözemeyeceği problemler için sosyal çevredeki insanlardan; yani ailesinden, kendisinden daha fazla bilen arkadaşlarından, eğiticilerinden rehberlik yardımı alır ve bir süre sonra bu problemleri yardım almadan çözebilir hâle gelir. Böylelikle yakınsal gelişim alanını daha üst konumlara doğru genişletir.

Özetle Vygotsky, kişinin, dil ve deneyimleri yoluyla sosyal çevresiyle etkileşerek öğrendiğini söyler. Ona göre sosyal çevre önemlidir ve bilişsel gelişimin sınırı yoktur.

Yapılandırmacılığın Uygulanması

Buraya kadar bahsettiğimiz üzere yapılandırmacı öğrenme; öğrencinin pasif bir şekilde verileni kabullenmeyip aktif bir şekilde içinde olduğu, anlamı kendi zihninde yapılandırdığı, bağlamın ve önceden sahip olduğumuz bilgi ve inançların öğrenmede ekili olduğu, anlam yapılandırma sürecinin varlığından dolayı zamana ihtiyaç duyulan, öğrenmenin öğrenildiği, sosyokültürel çevrenin ve dilin önemli olduğu bir süreçtir.

Yapılandırmacılığın uygulanmasını iki başlıkta ele alabiliriz: Eğitici ve Öğrenci.

Yapılandırmacı Eğitici

Eğitici açık fikirlidir ve bireysel farklılıkları dikkate alır. Öğrencileri özerkliğe ve girişkenliğe yönlendirir. Her öğrencinin, önceden karşılaştığı bilgi ve deneyimlerden oluşan bir zihinsel yapıyla sınıfa geldiğinin farkındadır. Bu bilgi ve deneyimleri, öğrenmenin başlangıç noktası olarak görür. Yeni bilgileri bu eski bilgilerle ilişkilendirmek için benzetmeler kullanır.

Eğitici, açık uçlu sorular sorar, öğrencilerin soru sormasını da teşvik eder. Üstüne çalışılan konunun sadece tek ve en genel yorumundan değil, o konuya getirilmiş farklı bakış açılarından söz eder.

Eğitici, öğrencilerde bilişsel çelişkiler yaratır ve böylelikle onları, şemalarını sorgulamaya iter. Yaptığı rehberlikle de daha gelişmiş şemalar kurmalarını sağlar.

Eğitici, tüketilmeye hazır bilgiyi öğrencinin önüne koymaz. Bunun yerine öğrencilere bilgiyi şekillendirecekleri bir ortam sağlar, öğrencinin öğrenme çabasını destekler. Öğrenciler eğiticiyle ve arkadaşlarıyla tartışarak, iş birliği yaparak kendi kendilerine bilgiyi yapılandırırlar. Tartışma önemlidir, çünkü yapılandırmacılığa göre öğrenme, sosyal etkileşimle olur. Ayrıca, tartışma sürecinde öğrenci, kendisinden farklı düşünen insanların varlığını fark eder.

Eğitici, öğrenme faaliyeti sürerken birkaç yerde, öğrenme faaliyetinin o anına kadar ne öğrenildiğini sorar ve gerektiğinde düzeltmeler yapar.

Etkinlikleri, öğrencilerin isteği, ihtiyacı ve ilgisine göre düzenler.

Etkinlikleri hatırlamaya değil sorun çözmeye yönelik tasarlar. Kâğıt üstünde geçerli olanı değil, gerçek hayatla ilişkili olanı öğretmeyi amaçlar. Öğrenmeyi, teorik örneklerle değil, gerçek hayattan örneklerle sağlar. Etkinliklerin, gerçek hayattaki karmaşıklığı içermesini sağlar.

Bütün öğrenme etkinliklerini bir sorunla ilişkilendirir. Bu sorunun çözüm yollarını öğrencinin önceki bilgilerini de kullanarak bulup değerlendirmesine ve en uygununu kendisi seçerek uygulamasına fırsat tanır.

Uygulamaların sonucunda çözüme ulaşılıp ulaşılamaması, eğitici için önemli değildir. Sorulan sorulara kesin, tek ve net cevap vermesini beklemez, öğrencinin fikrini anlamaya çalışır. Öğrencilerin ortaya koyduğu ürünü değil, ürünü oluştururken geçirdikleri süreci değerlendirir. Yani öğrenme süreci aynı zamanda değerlendirme sürecinin kendisidir.

Eğitici, bir kavramı anlatmak yerine, öğrencileri o kavramın işlendiği ortama götürebilir ve bu deneyim sayesinde öğrenciler o kavramla ilgili bilgilerini oluştururlar.

Örnek olay incelemesi, rol yapma (role playing), proje çalışması, grup çalışması, başkalarına öğretme ya da öğrendiklerini yazıya dökme etkinlikleriyle öğrencilerin sahip oldukları bilgilerin farkına varmasını sağlamaya çalışır.

Yapılandırmacılıkta Öğrenci

Öğrenme işi, eğiticinin değil, öğrencinin işidir. Eğitici, paketlenmiş ve tüketilmeye hazır bilgiyi öğrecinin önüne koymadığı için öğrenci, eğiticinin rehberliğinde kendine has paketleme yöntemiyle kendi bilgisini oluşturur. Çünkü öznel anlamı sadece öğrecinin kendisi yaratabilir.

Yapılandırmacılığıa göre bu, bizim böyle olmasını istediğimiz için uydurduğumuz bir kural değildir; öğrenmenin doğası budur ve biz bu doğaya uygun hareket ederek başarılı olabiliriz.

Öğrenci sorgulayıcıdır, önüne çıkan her kolay çözümün tabiri caizse üzerine atlamaz. Bir kaynakta sunulan bilginin doğruluğunu sorgular. O konuya farklı yaklaşımların mevcut olup olmadığını, eğer varsa bu yaklaşımlardan hangisini hangi kıstaslarla seçerse en doğrusunu yapmış olacağını düşünür.

Öğrenci, meraklıdır ve merakını tatmin için kendisine tanınan esnekliği sonuna kadar kullanır.

Öğrenmek istediği konuların, ilgisini çeken, kendisinde merak uyandıran problemlerin üzerine ısrarla gider. Bu, sunî bir çaba değildir; öğrenme isteğini tatmin için içsel motivasyonu kullanmaktır.

Öğrenci, belli bir bilgiyi kullanarak sorunu çözmek ile kendisini o sorunun çözümüne ulaştıracak stratejinin ne olduğunu fark etmenin ayrı şeyler olduğunu bilmelidir. Bir faaliyet sırasında sık sık “şu an ne yapıyorum, neden yapıyorum” sorularını kendisine sorar.

Öğrenci, sadece kendi başına öğrenebilmekle yetinmez; arkadaşlarıyla tartışarak, onlarla iş birliği yaparak da öğrenir. Bunun için, kendini ifade etme konusunda iyi olmalıdır.

Öğrenci, sadece textbook’ları kaynak olarak almaz, birincil derecedeki kaynakları kullanır ve farklı bakış açılarını tahlil eder. Kaynakları bulmak (eğiticinin rehberliğinde) öğrencinin işidir.

Öğrenci, öğrenmenin hiçbir zaman bitmediğini, her zaman değişen ve dönüşen bir süreç olduğunu bilir.

Yapılandırmacılığı Uygulama Örnekleri

- Çok imkânınız var, Dr. House’u getirttiniz ve kendiniz için özel öğretmenlik yaptırıyorsunuz. Birebir diyalogunuz oluyor ve sizin düşünce süreçlerinizi Dr. House inceliyor, size geribildirim veriyor. Bu geribildirimlerle siz, düşüncenizi yapılandırıyorsunuz.

- Tıp öğrencisi olan arkadaşlarınız var ve onlarla diyaloga girerek düşüncenizi yapılandırıyorsunuz. Bu, PDÖ, grup çalışması, grup projesi, oyunlaştırma gibi çok çeşitli yöntemlerle olabilir.

- Beyin cerrahisine özel bir ilginiz var diyelim, ki kişisel ilgiler öğrenme için büyük bir motivasyon kaynağıdır, kendinizi boş zamanınızda beyin cerrahisi bölümünde buluyorsunuz ve orada ilginizi çeken her ne varsa ona yöneliyorsunuz.

- Teorik bilgiye sahip bir intern doktorsunuz. Acil servise, orada çalışan meslektaşlarınız ile birlikte çalışmak için gidiyorsunuz.

- Öğreticinin ve öğrencilerin yer aldığı, her türlü paylaşımın (mesela makaleler) yapılabildiği, öğrencilerin birbirleriyle ve öğreticiyle tartışabildiği internet ortamlarını kullanıyorsunuz.

- Amfideki derslere katılıyorsunuz. Eğitimci, gerçek hayattan örnekler kullanıyor ve sizi sorgulamaya itiyor.

- Belli bir konuda araştırma yaptıktan sonra o konu hakkında yazı yazıyorsunuz, sunum hazırlıyorsunuz.

Yapılandırmacılığa Getirilen Bazı Eleştiriler

1. Yapılandırmacılık elitisttir. Maddi imkanları fazla, aileleri ilgili, öğretmenleri üst düzey olan ayrıcalıklı öğrencilerde işe yarar. Sosyoekonomik seviyesi düşük bir çevrede ve ailede yaşamak zorunda olan öğrencilere, geleneksel eğitim daha fazla katkı sağlamaktadır.

2. Yapılandırmacılıkta grup çalışması teşvik edilir ama grupça çalışmada çoğunluğu oluşturan bir alt grubun, diğer üyelere baskısı ve fikirlerini bu güce dayanarak kabul ettirmesi görülebilir. Ya da baskın kişiliğe sahip bir birey, gruba hâkim olabilir. Bu da büyük sorunlara yol açar.

3. Yapılandırmacılığın işe yararlığını gösteren az kanıt vardır. Amerika hükümetinin desteğiyle gerçekleştirilen, geniş katılımlı ve yaklaşık 10 yıl süren “Follow Through” projesinde, yapılandırmacı sınıflardaki öğrenciler, geleneksel sınıflardaki öğrencilerden geri kalmıştır.

4. Yapılandırmacılık; öğrencileri, tekerleği yeniden icat etmek zorunda bırakır ve böyle yaparak işleri zorlaştırmaktadır.

Bu eleştirilere karşı savunmalar da gelmiştir. Yapılandırmacılar, öğrenciyi tekerleği yeniden icat etmek zorunda bırakmadıklarını söylerler. İstediklerinin, öğrencinin iç merakını tetikleyerek bir şeylerin nasıl çalıştığını öğrenmesi olarak sunarlar; böyle yaparak tekerleğin nasıl döndüğünü, işlevinin ne olduğunu anlamasını sağladıklarını, sonra bunu gerçek hayata uygulamak için hipotezler geliştirmesini, geliştirdiği hipotezleri test etmesini, elde ettiği bulguları değerlendirmesini amaçladıklarını söylerler.

Uzun soluklu ve çok sayıda öğrencinin katıldığı “Follow Through” projesindeki çıktıların yapılandırmacılığın aleyhine olduğu iddiasına karşı yapılandırmacılar, eğitim paradigmalarının işe yararlık değerlendirmelerinin doğru yapılmadığını söylerler. Yapılandırmacılık karşıtları ise yapılandırmacıların test ve benzeri çıktıların değerlendirme unsuru olarak ele alınmaması gerektiği savunmasını, “öğrencilerin gelişimi hakkında hesap verebilirlikten kaçma” olarak yorumlarlar.

Sonuç

Yapılandırmacılık, öğrenmede eğiticiden çok öğrencinin önem arz ettiğini kabul eden ve sonuçtan çok sürece odaklanan bir görüştür. Jean Piaget ve Lev Vygotsky, yapılandırmacılıkta önde gelen iki isimdir. Yapılandırmacı ortamda eğitim gören öğrencilerin sonuçta öğrenmeyi öğrendiğine, kendine güveninin arttığına, sorumluluk almaya yatkın olduğuna, belirsizliklerden kaçmama becerisi kazandığına inanılır ve farklı görüşlerin varlığını fark ederek daha geniş bir zihin dünyasına sahip olduğu düşünülür. Yapılandırmacılık, içerisinde, eğitim ortamlarına uygulanma açısından bazı zorluklar barındırsa insanlığın zihinsel dönüşümünün ortaya çıkardığı, “büyük düşünen” ve umut verici bir adım olduğundan, üzerinde düşünülmeye layıktır.

Kaynaklar

[Aşağıda belirtilen internet kaynaklarına son erişim tarihi 1 Kasım 2017'dir]
- Eğitim Psikolojisi, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları
- Sosyolojiye Giriş, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları
- Öğrenme ve Öğretme, Yüksel Özden, Pegem Akademi
- Öğrenme ve Öğretme, ed: Zeki Kaya, Pegem Akademi
- https://en.wikipedia.org/wiki/Follow_Through_(project)
- https://en.wikipedia.org/wiki/Jean_Piaget
- https://en.wikipedia.org/wiki/Lev_Vygotsky
- https://en.wikipedia.org/wiki/Constructivist_teaching_methods
- https://cft.vanderbilt.edu/guides-sub-pages/blooms-taxonomy/
- Internet Encyclopedia of Philosophy, Giambattista Vico maddesi. http://www.iep.utm.edu/vico/
- Internet Encyclopedia of Philosophy, John Dewey maddesi. http://www.iep.utm.edu/dewey/
- Constructivism in Practical and Historical Context, Brent G Wilson, University of Colorado. - https://www.researchgate.net/publication/265267050
- Cambridge Institute for Continuing Education for the Postgraduate Certificate in Teaching and Learning in Higher Education, Constructivist Perspectives on Learning, Keith Taber. https://www.youtube.com/watch?v=50lVLYAXzYE
- Biola University, Communication Theory (COMM 254), Dr. Tim Muehlhoff. Lecture #4: Constructivism, September 23, 2010. https://www.youtube.com/watch?v=Ve1HdJQR8W8
- Glasersfeld E. von (1995) A constructivist approach to teaching. In: Steffe L. P. & Gale J. (eds.) Constructivism in education. Erlbaum, Hillsdale: 3–15. http://www.vonglasersfeld.com/172
- Embracing the Need to 'Learn and Relearn', John Hennessy. https://alumni.stanford.edu/get/page/magazine/article/?article_id=38371
- İnsanın Anlam Arayışı, Viktor E. Frankl, Okuyan Us Yayınları.
* When we are no longer able to change a situation, we are challenged to change ourselves.